Trang Chính
1
"Bệnh tê tay" hay hội chứng ống cổ tay 29/4/2012, 20:47
nguyenlethanhloi
Admin
Giới tính : 
Tổng số bài gửi : 522
Điểm : 1814
Được cám ơn : 602
Ngày sinh : 22/06/1993
Tham gia : 10/11/2011
Tuổi : 30
Tỉnh – Thành phố : Tiền Giang
Bạn có cảm thấy tê các ngón tay khi đi xe máy hoặc khi thức dậy buổi sáng hay không ? Có khi nào bạn tê các ngón tay đến mức làm rơi đũa ăn hay không ? Nếu câu trả lời là có thì bạn có khả năng mắc phải hội chứng ống cổ tay.
Rất nhiều người khi bị hội chứng ống cổ tay cứ tin rằng mình bị tê thấp, phong thấp nên đã tự điều trị bằng các loại thuốc, kể cả các thuốc không rõ xuất sứ và tác dụng ra sao cho đến khi bệnh tiến triển nặng, thần kinh bị teo và xơ hoá, lúc đó dù điều trị tốt nhưng sụ phục hồi rất kém.
GIẢI PHẪU HỌC THẦN KINH GIỮA VÙNG CỔ TAY
1. Hội chứng ống cổ tay là gì?
Về giải phẫu thì ống cổ tay là một ống hẹp thực sự được cấu tạo bởi các xương cổ tay ở phía sau và 2 bên còn phía trước là dây chằng vòng trước cổ tay khá dày và chắc. Để cho bàn tay và các ngón tay có thể cử động được thì cần đến các gân đi từ trên cẳng tay xuống các ngón tay và các khớp. Khi gân gập của các ngón tay đi ngang qua cổ tay thì được sắp xếp sát cạnh nhau nằm trong ống cổ tay sao cho tiết diện nhỏ nhất.
HÌNH ẢNH CHO THẤY THẦN KINH GIỮA BỊ CHÈN ÉP
Trong ống cổ tay, ngoài các gân cơ còn có thần kinh giữa nằm ngay dưới dây chằng vòng trước do đó thần kinh này rất dễ bị chèn ép bởi dây chằng vòng và gây ra hội chứng ống cổ tay.
Ở giai đoạn đầu của chèn ép thì thần kinh sẽ bị thiếu máu nuôi cục bộ và luồng thần kinh sẽ bị cản trở, còn ở giai đoạn sau thì thần kinh bị teo lại, bao ngoài bị sơ hóa và luồng thần kinh bị ngăn chặn hoàn toàn.
Chưa rõ tại sao dây chằng vòng trước cổ tay gây chèn ép thần kinh giữa vì trong phẫu thuật giải ép ống cổ tay, người ta không ghi nhận sự thay đổi đáng kể về hình dáng và độ dày của nó.
Hội chứng ống cổ tay thường xảy ra một cách tự nhiên ở nữ giới nhiều hơn nam giới. Có một vài nghề nghiệp đặc biệt có thể tạo điều kiện xuất hiện hội chứng này qua các thao tác có áp lực trên mặt lòng bàn tay một cách liên tục hoặc định kỳ như công nhân sử dụng búa máy, đẩy hàng nặng.v.v.
Đồng thời hội chứng ống cổ tay cũng có thể xảy ra khi có gia tăng áp lực trong ống cổ tay vì bất cứ lý do nào khác như khối u, gãy đầu dưới xương quay.
2. Triệu chứng
Tê tay là dấu hiệu chủ yếu đầu tiên, tê nhiều hay ít tùy theo mức độ chèn ép trên thần kinh giữa. Bệnh nhân bị giảm cảm giác ở mặt lòng các ngón tay cái, trỏ và giữa. Lúc đầu chỉ tê một lúc vào buổi sáng sau khi thức dậy, đẩy cá khối nặng hay lái xe gắn máy rồi sau đó tê tay liên tục suốt ngày, kèm theo cảm giác tê tay là cảm giác kim châm nhè nhẹ ở đầu các ngón tay. Nếu không được điều trị bệnh nhân sẽ mất dần cảm giác tiếp xúc và nhận biết các vật thể cầm nắm đến mức làm rơi muỗng đũa khi ăn.
HÌNH ẢNH CHO THẤY TÊ, ĐAU 3 + 1/2 NGÓN TAY PHÍA NGÓN CÁI
Ngón tay cái bị yếu dần do giảm cử động nhóm cơ gò cái ở các động tác đối ngón nhưng trong giai đoạn đầu bệnh nhân không nhận thấy còn ở giai đoạn sau thì gò cái bị teo lại rõ ràng.
Thông thường thì những dấu hiệu chủ quan phía trêm làm bệnh nhân khó chịu phải đi khám bệnh, các bác sỹ chuyên khoa sẽ thực hiện các thủ thuật khám lâm sàng để định bệnh như sau:
· Tìm dấu hiệu Tinel trên thần kinh giữa ở cổ tay
· Tìm cảm giác rung với tần số 256, 128, 32 Hz bằng âm thoa. Bệnh càng nặng nếu giảm cảm giác với tần số thấp.
· Tìm dấu hiệu giảm khả năng phân biệt 2 điểm trên cùng búp ngón
· Tìm dấu hiệu Phallen: khi bệnh nhân gập cổ tay chủ động và giữ cẳng tay thẳng đứng sẽ thấy tê các ngón tay hay gia tăng tê các ngón tay.
· Đo điện cơ (EMG) để tìm vận tốc dẫn truyền thần kinh giữa, bệnh càng nặng nếu vận tốc giảm nhiều.
Khi đã xác định hội chứng ống cổ tay rồi thì cần điều trị ngay vì nếu để quá lâu thì tổn thương thần kinh giữa rất khó phục hồi.
Ở giai đoạn đầu, bệnh nhẹ, chỉ cần mang nẹp thẳng cổ tay vào ban đêm trong vòng 2 tháng, thuốc chỉ hỗ trợ sự phục hồi tự nhiên gồm sinh tố nhóm B, ATP và Canxi.
Ở giai đoạn sau cần phải phẫu thuật. Nếu bị bệnh không lâu chỉ cần mở ống cổ tay, cắt dây chằng vòng và giải phóng thần kinh giữa là đủ, nhưng nếu bệnh đã lâu nhất là đã có teo cơ gò cái thì bao ngoài thần kinh bị xơ hóa, cần phải bóc tách và cắt bao ngoài. Đường mổ kinh điển ở mặt trước cổ tay sẽ tạo ra một vết sẹo khó thấy khi lành.
Bệnh nhân được gây tê tùng thần kinh tại vùng nách và làm ga-rô cánh tay, do đó phẫu thuật không mất máu, bệnh nhân có thể xuất viện trong ngày.
Có nhiều kỹ thuật mổ hội chứng ống cổ tay ngoài kỹ thuật kinh điển , kỹ thuật nào cũng có mục đích là cắt dây chằng vòng để loại trừ nguyên nhân gây chèn ép và kỹ thuật nào cũng cho kết quả tốt. Kỹ thuật nội soi hiện đại có ưu điểm là đường mổ nhỏ, mổ nhanh nhưng nếu bệnh nhân bị bệnh quá lâu bao ngoài thần kinh bị xơ hoá thì không thể bóc tách bao để giải phóng hoàn toàn thần kinh được.
ĐƯỜNG MỔ CẮT DÂY CHẰNG CỔ TAY GIẢI PHÓNG THẦN KINH GIỮA
Nếu mổ sớm bệnh nhân sẽ hết tê tay và phục hồi cảm giác khá nhanh, nhưng nếu mổ sau khi có teo cơ gò cái thì sự phục hồi kém hơn nhiều.
3. Phân biệt
Có một vài bệnh cũng gây ra vài dấu hiệu tương tự hội chứng ống cổ tay nên dễ bị nhầm lẫn như bệnh của dây thần kinh, các bệnh của cột sống, các bệnh thoái hoá, chèn ép sau chấn thương, khối u thần kinh.v.v. Do đó cần khám bệnh chuyên khoa để được chẩn đoán và điều trị sớm.
Rất nhiều người khi bị hội chứng ống cổ tay cứ tin rằng mình bị tê thấp, phong thấp nên đã tự điều trị bằng các loại thuốc, kể cả các thuốc không rõ xuất sứ và tác dụng ra sao cho đến khi bệnh tiến triển nặng, thần kinh bị teo và xơ hoá, lúc đó dù điều trị tốt nhưng sụ phục hồi rất kém.
GIẢI PHẪU HỌC THẦN KINH GIỮA VÙNG CỔ TAY
1. Hội chứng ống cổ tay là gì?
Về giải phẫu thì ống cổ tay là một ống hẹp thực sự được cấu tạo bởi các xương cổ tay ở phía sau và 2 bên còn phía trước là dây chằng vòng trước cổ tay khá dày và chắc. Để cho bàn tay và các ngón tay có thể cử động được thì cần đến các gân đi từ trên cẳng tay xuống các ngón tay và các khớp. Khi gân gập của các ngón tay đi ngang qua cổ tay thì được sắp xếp sát cạnh nhau nằm trong ống cổ tay sao cho tiết diện nhỏ nhất.
HÌNH ẢNH CHO THẤY THẦN KINH GIỮA BỊ CHÈN ÉP
Trong ống cổ tay, ngoài các gân cơ còn có thần kinh giữa nằm ngay dưới dây chằng vòng trước do đó thần kinh này rất dễ bị chèn ép bởi dây chằng vòng và gây ra hội chứng ống cổ tay.
Ở giai đoạn đầu của chèn ép thì thần kinh sẽ bị thiếu máu nuôi cục bộ và luồng thần kinh sẽ bị cản trở, còn ở giai đoạn sau thì thần kinh bị teo lại, bao ngoài bị sơ hóa và luồng thần kinh bị ngăn chặn hoàn toàn.
Chưa rõ tại sao dây chằng vòng trước cổ tay gây chèn ép thần kinh giữa vì trong phẫu thuật giải ép ống cổ tay, người ta không ghi nhận sự thay đổi đáng kể về hình dáng và độ dày của nó.
Hội chứng ống cổ tay thường xảy ra một cách tự nhiên ở nữ giới nhiều hơn nam giới. Có một vài nghề nghiệp đặc biệt có thể tạo điều kiện xuất hiện hội chứng này qua các thao tác có áp lực trên mặt lòng bàn tay một cách liên tục hoặc định kỳ như công nhân sử dụng búa máy, đẩy hàng nặng.v.v.
Đồng thời hội chứng ống cổ tay cũng có thể xảy ra khi có gia tăng áp lực trong ống cổ tay vì bất cứ lý do nào khác như khối u, gãy đầu dưới xương quay.
2. Triệu chứng
Tê tay là dấu hiệu chủ yếu đầu tiên, tê nhiều hay ít tùy theo mức độ chèn ép trên thần kinh giữa. Bệnh nhân bị giảm cảm giác ở mặt lòng các ngón tay cái, trỏ và giữa. Lúc đầu chỉ tê một lúc vào buổi sáng sau khi thức dậy, đẩy cá khối nặng hay lái xe gắn máy rồi sau đó tê tay liên tục suốt ngày, kèm theo cảm giác tê tay là cảm giác kim châm nhè nhẹ ở đầu các ngón tay. Nếu không được điều trị bệnh nhân sẽ mất dần cảm giác tiếp xúc và nhận biết các vật thể cầm nắm đến mức làm rơi muỗng đũa khi ăn.
HÌNH ẢNH CHO THẤY TÊ, ĐAU 3 + 1/2 NGÓN TAY PHÍA NGÓN CÁI
Ngón tay cái bị yếu dần do giảm cử động nhóm cơ gò cái ở các động tác đối ngón nhưng trong giai đoạn đầu bệnh nhân không nhận thấy còn ở giai đoạn sau thì gò cái bị teo lại rõ ràng.
Thông thường thì những dấu hiệu chủ quan phía trêm làm bệnh nhân khó chịu phải đi khám bệnh, các bác sỹ chuyên khoa sẽ thực hiện các thủ thuật khám lâm sàng để định bệnh như sau:
· Tìm dấu hiệu Tinel trên thần kinh giữa ở cổ tay
· Tìm cảm giác rung với tần số 256, 128, 32 Hz bằng âm thoa. Bệnh càng nặng nếu giảm cảm giác với tần số thấp.
· Tìm dấu hiệu giảm khả năng phân biệt 2 điểm trên cùng búp ngón
· Tìm dấu hiệu Phallen: khi bệnh nhân gập cổ tay chủ động và giữ cẳng tay thẳng đứng sẽ thấy tê các ngón tay hay gia tăng tê các ngón tay.
· Đo điện cơ (EMG) để tìm vận tốc dẫn truyền thần kinh giữa, bệnh càng nặng nếu vận tốc giảm nhiều.
Khi đã xác định hội chứng ống cổ tay rồi thì cần điều trị ngay vì nếu để quá lâu thì tổn thương thần kinh giữa rất khó phục hồi.
Ở giai đoạn đầu, bệnh nhẹ, chỉ cần mang nẹp thẳng cổ tay vào ban đêm trong vòng 2 tháng, thuốc chỉ hỗ trợ sự phục hồi tự nhiên gồm sinh tố nhóm B, ATP và Canxi.
Ở giai đoạn sau cần phải phẫu thuật. Nếu bị bệnh không lâu chỉ cần mở ống cổ tay, cắt dây chằng vòng và giải phóng thần kinh giữa là đủ, nhưng nếu bệnh đã lâu nhất là đã có teo cơ gò cái thì bao ngoài thần kinh bị xơ hóa, cần phải bóc tách và cắt bao ngoài. Đường mổ kinh điển ở mặt trước cổ tay sẽ tạo ra một vết sẹo khó thấy khi lành.
Bệnh nhân được gây tê tùng thần kinh tại vùng nách và làm ga-rô cánh tay, do đó phẫu thuật không mất máu, bệnh nhân có thể xuất viện trong ngày.
Có nhiều kỹ thuật mổ hội chứng ống cổ tay ngoài kỹ thuật kinh điển , kỹ thuật nào cũng có mục đích là cắt dây chằng vòng để loại trừ nguyên nhân gây chèn ép và kỹ thuật nào cũng cho kết quả tốt. Kỹ thuật nội soi hiện đại có ưu điểm là đường mổ nhỏ, mổ nhanh nhưng nếu bệnh nhân bị bệnh quá lâu bao ngoài thần kinh bị xơ hoá thì không thể bóc tách bao để giải phóng hoàn toàn thần kinh được.
ĐƯỜNG MỔ CẮT DÂY CHẰNG CỔ TAY GIẢI PHÓNG THẦN KINH GIỮA
Nếu mổ sớm bệnh nhân sẽ hết tê tay và phục hồi cảm giác khá nhanh, nhưng nếu mổ sau khi có teo cơ gò cái thì sự phục hồi kém hơn nhiều.
3. Phân biệt
Có một vài bệnh cũng gây ra vài dấu hiệu tương tự hội chứng ống cổ tay nên dễ bị nhầm lẫn như bệnh của dây thần kinh, các bệnh của cột sống, các bệnh thoái hoá, chèn ép sau chấn thương, khối u thần kinh.v.v. Do đó cần khám bệnh chuyên khoa để được chẩn đoán và điều trị sớm.
